„Odkładając rzeczy na miejsce. Żydowscy Breslauerzy i ich przedmioty”
OP ENHEIM, Wrocław 29 maja – 22 września 2024 r.
Zaproszenie na otwarcie wystawy czasowej:
„Odkładając rzeczy na miejsce. Żydowscy Breslauerzy i ich przedmioty”
w dniu 29 maja 2024 r. do Domu dla Kultury OP ENHEIM przy Placu Solnym 4 we Wrocławiu
Odpowiednie dać rzeczom słowo…
Rzeczy, semantycznie zbliżone do „przedmiotów”, „materii”, „świata”, „obecności” (Grosz 2001), nie są jedynie śladami nieobecnych już przeszłości, ale – dzięki swojej materialnej konstrukcji – sprawiają, że przeszłość staje się współczesna i namacalna (Olsen 2010). Rzeczy inicjują, podtrzymują i korygują pamięć – są nośnikami i wspornikami pamięci zaświadczając jednocześnie, że pamięć o przeszłości, o przodkach, krewnych jest dla nas ważna. Mają także wartość dowodów, stanowią świadectwo, reprezentują wartości. Pozostająca w pamięci rzeczy przeszłość stanowi źródło, z którego czerpią wszelkiego rodzaju praktyki pamięciowe. Podobnie jak każda osoba, każda rzecz ma wiele biografii, które wykorzystywane są m.in. do upamiętniania, przypominania, a czasem do rozpamiętywania np. traum (zob. de Visser 2006). O tożsamości i więzi ludzi i rzeczy stanowi ta wystawa.
Co mówią rzeczy …
Na wystawie „Odkładając rzeczy na miejsce. Żydowscy Breslauerzy i ich przedmioty” przedmioty opowiadają niezwykłe historie mieszkańców przedwojennego Breslau w czasie nazistowskich prześladowań. Książki, meble, dzieła sztuki, drobiazgi, fotografie, pamiątki rodzinne opowiadają historie rodzin: Haddów, Freundów, Herzów, Tischlerów, Zadików, Falków, Cohnów, Peritzów, i wielu innych.
Liczby …
Na wystawie zostanie zaprezentowanych niemal 100 obiektów, fotografii, dokumentów wypożyczonych przez 12 rodzin danych Breslauerów, którzy obecnie mieszkają w Belgii, Holandii, Izraelu, Niemczech, Szwecji, wielkiej Brytanii i Stanach Zjednoczonych.
Czas …
Wystawa obejmie okres od XVIII wieku do dziś i będzie dostępna w języku polskim, angielskim i niemieckim.
Mieszczańskie życie …
Jest to pierwsze tego typu przedsięwzięcie w Polsce oparte na prywatnych zbiorach żydowskich rodzin z Breslau i tworzone we współpracy z nimi. Czego możemy się dowiedzieć o ówczesnym życiu rodzinnym, życiu społeczności i miasta? Jak wyglądało mieszczańskie życie żydowskie – to prywatne, religijne, kulturalne i zawodowe?
Relacja …
Siła i wartość kulturowa prezentowanych przedmiotów tkwi w ich powiązaniu z indywidualnymi, osobistymi historiami, wpisanymi jednocześnie w historię i topografię miasta.
O wystawie …
O wystawie można przeczytać m.in. na stronie Fundacji Urban Memory [https://urbanmemoryfoundation.org/]
Organizatorzy i kuratorzy wystawy …
Współorganizatorami wystawy są Fundacja Urban Memory i Fundacja OP ENHEIM. Autorzy koncepcji kuratorskiej wystawy oraz opracowania merytorycznego: dr Małgorzata Stolarska-Fronia i dr Maciej Gugała.
Epilog / Prolog…
(…) Wszystkie stoły i stołki,
i walizki, tobołki,
garnitury, słoiki,
i platery, czajniki,
i odejdą, i zginą,
nikt nie zgadnie, co znaczy,
że tak rzeczy odeszły,
i nikt ich nie zobaczy (…)
Władysław Szlengel (1912–1943) „Rzeczy”
O wystawie na stronach:
Fundacji Urban Memory – link
Fundacji OP ENHEIM – link
Zapraszamy do zwiedzania wystawy
Wystawa potrwa do 22 września 2024 r. Wstęp wolny
Literatura
Grosz, Elisabeth (2001) „The Thing”. [W:] Elisabeth Grosz Architecture from the Outside. Essayson Virtual and Real Space. Massachusetts: Massachusetts Institute of Technology; 167–183.
Olsen, Bjørnar (2010) In Defence of Things: Archeology and the Onthology of Objects. Plymoth: AltaMira Press.
Saryusz-Wolska, Magdalena, Robert Traba, Joanna Kalicka (red.) (2014) Modi memorandi. Leksykon kultury pamięci. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Szlengel, Władysław 1912–1943) [w:] Władysław Szlengel. Poeta nieznany. Wybór tekstów. Wstęp i opracowanie: Magdalena Stańczuk (2013). Warszawa: Wydawnictwo „Bellona”.
Visser, Nadette de (2006) Objects in Conflict. Amsterdam, Jerusalem: Building Bridges Foundation.
